Ks. Waldemar Kulbat

Od zabawy do wspólnoty?

Człowiek jest nie tylko istotą, która myśli, tworzy świat symboli, modli się. Jest także istotą która potrzebuje zabawy. Chociaż potrzeba zabawy charakteryzuje wszystkie etapy ludzkiego życia, to jednak młodość jest okresem, w którym zabawa odgrywa szczególną rolę. Jakie rodzaje i style zabawy zauważamy w naszym otoczeniu? Oto kilka przykładów. Małe miasto, położone kilkanaście kilometrów od Łodzi. Funkcjonuje tam kilka dyskotek. Niektórzy właściciele tych przybytków rozrywki posiadają nawet autobusy, które w odpowiedniej porze wyjeżdżają w kierunku okolicznych wsi aby podwozić spragnioną rozrywki młodzież. W innym przypadku: wieś na krańcu archidiecezji. Tutaj centralnym miejscem także jest dyskoteka, regularnie nawiedzana przez miejscową młodzież. Łódź oraz inne miasta również posiadają wiele lokali służących rozrywce i odwiedzanych przez młodzież. Co łączy te "światy" rozrywki? Nie tylko tępe uderzenia i hałas instrumentów, wybijający ze snu zmęczonych ludzi, ale także watahy młodych chłopców i dziewczyn, którzy nad ranem wędrują do swoich domów. Są oni często utrapieniem dla pragnących odpoczynku i spokoju ludzi i zagrożeniem dla przypadkowych przechodniów. Alkohol, coraz bardziej dostępne narkotyki, ekscytacja powodowana hałaśliwą, drażniącą system nerwowy młodych ludzi muzyką, przemieniają spokojną młodzież w niebezpieczne agresywne grupy, zdolne nieraz do nieobliczalnych czynów i reakcji. W najlepszym wypadku młodzi położą się nad ranem do snu, ale mylą się ich duszpasterze, jeśli sądzą, że spotkają ich w swoich kościołach. Nieraz dochodzi do przestępstw, których ofiarą pada także sama młodzież. Na przykład, w czasie zabawy w pewnej wiejskiej dyskotece zostaje zabity przez ochroniarza młody chłopak. Później w miejscowej prasie jest przedstawiany jako notoryczny chuligan. Rodzice z niepokojem i lękiem patrzą na rozrywki swoich pociech, niestety ich ostrzeżenia nie są traktowane serio.

Opisywany tutaj świat rozrywki naszej młodzieży, niepokojąco zbliża się do przedstawionego już dawno w znanym filmie "Gorączka sobotniej nocy" świata młodzieży Zachodu. Ten świat nowych standardów i wzorców przynoszonych przez współczesną cywilizację konsumpcyjną za pomocą przekazów medialnych, składa się z wyobrażeń o bezsensowności powszednich dni zwykłej szarej pracy, ocenianych jako bezwartościowe, bez znaczenia, oraz o niezwykłym charakterze sobotniego dyskotekowego święta, które staje się jakby rodzajem religii. Czy jednak można wyciągnąć jakieś wnioski z dyskotekowego szaleństwa? Czy poza tym dyskotekowym oszołomieniem , poza tą "gorączką sobotniej nocy" przeżywaną przez młodzież nie kryje się potrzeba odmiany, radosnego świętowania, potrzeba poszukiwania i zanurzenia się w jakimś innym, nierealnym świecie? Czas wolny umożliwia przejście od poziomu społecznego i kulturowego do poziomu religijnego, gdyż jest on antycypacją szczęścia, które płynie z wysoka, wolności twórczej oraz radosnej komunii z ludźmi i z Bogiem. W zachowaniach i tęsknotach młodzieży można, przede wszystkim, dostrzec potrzebę bycia razem i dzielenia się z innymi swoimi doświadczeniami i emocjami. Pragnienie przynależności do grupy przyjaciół oraz doświadczania wspólnoty są charakterystycznym wyróżnikiem wieku młodzieńczego. Ten cel jest realizowany przez młodzież nie tylko w grupach i ruchach zorganizowanych, lecz także w nieformalnych stowarzyszeniach spontanicznie tworzonych przez młodzież dla wspólnego spędzania wolnego czasu. Przestrzeń czasu wolnego może więc mieć duże znaczenie jako nowe miejsce ewangelizacji świata młodych zwłaszcza jeśli młodzież zyska doświadczonych przewodników świadomych jej potrzeb, pragnień i poszukiwań. Przebywanie z przyjaciółmi oraz wspólne podróżowanie dla poznawania nowych, ważnych miejsc to niektóre z form spędzania wolnego czasu przez młodzież. Także spotkania o charakterze masowym przyciągają młodych swoją specyficzną atmosferą, wysokim napięciem uczuciowym i wspólnotowym. Przeżycia tam doznane pozwalają młodym przezwyciężać uczucie niepewności i lęku oraz umożliwiają doświadczenie wspólnoty z innymi. Ale przynoszą też ryzyko anonimowości, uniformizmu, utraty własnej tożsamości przez przyjęcie tożsamości grupowej jako sposobu bycia, odczuwania i postępowania.

Koncentrując uwagę na niektórych typowych miejscach i momentach spotkań młodzieży warto wyróżnić te ich formy, które z racji swojego znaczenia i atrakcyjności dla młodych oferują większe możliwości ewangelizacji na poziomie wychowania i duszpasterstwa. Oto niektóre sytuacje i okoliczności w życiu dzisiejszej młodzieży, które mogą stanowić okazje dla ewangelizacji:

1. Sport- to jedna z dróg, na której następuje zjawisko przyciągania się i jednoczenia się młodzieży. Występują tutaj takie elementy jak: możliwość sprawdzenia się, poprzez pokonywanie własnej słabości, pracę wewnętrzną zmierzającą do doskonalenia osobowego, ubogacające spotkanie z innymi, dyscyplina, solidarność. Młodzi kapłani są w szczególny sposób predestynowani do opieki nad młodzieżą szukającą w sporcie drogi swojego duchowego i osobowego rozwoju.
2. Muzyka dyskotekowa, przeżywany wspólnie koncert, stanowi jedno z najważniejszych miejsc i momentów ekspresji dla sfery emocjonalnej młodzieży. Muzyka przenika do duszy młodzieży, przeobraża ich, wyzwala pozytywne lub negatywne energie, jednoczy i identyfikuje. Poprzez muzykę następuje transmisja modeli życia i kryteriów osądu. Ostatnio, fala nawróceń, która pojawiła się wśród młodzieży uprawiającej muzykę rockową rodzi nadzieję, że ten rodzaj muzyki zostanie wykorzystany dla przekazu treści ewangelicznych.
3. Turystyka - zachęca młodych do wędrowania i umożliwia im zdobycie wielu doświadczeń życiowych, poznanie nowych znaczących miejsc, umożliwia kontakt z naturą, zawieranie nowych znajomości i przyjaźni oraz poznanie nowych stylów życia. Niezwykle popularnym rodzajem wędrowania stanowiącym również formę kultu religijnego i umożliwiającym tworzenie wspólnoty jest pielgrzymka.
4. Wolontariat - czyli różne formy obecności młodych ludzi w społeczeństwie przez zaangażowanie w dobrowolnej, nieodpłatnej służbie dla dobra osób i społeczeństwa. Wartościami centralnymi są tutaj solidarność, darmowość, poświęcenie i służba. Ostatnio bardzo wiele się mówi o oratoriach dla młodzieży, które powinny być tworzone na terenie parafii jako palącym zadaniu dla duchownych i świeckich liderów organizacji kościelnych.

Wymienione wyżej formy spotkań młodzieży są ambiwalentne, gdyż mogą prowadzić w różnych kierunkach. Jeśli jednak zostaną poprowadzone ku ewangelii, wtedy przyczyniają się do budowania najbardziej autentycznego życia młodzieży i umożliwiają młodym odkrycie wewnętrznej potrzeby sensu życia oraz wzbogacenie perspektywy doświadczeń życiowych poprzez światło wiary. Niosą ze sobą możliwość zjednoczenia młodych, którzy w przeciwnym razie nie zdołali by nawiązać kontaktu ze światem wiary i dobra. Pomoc młodym ludziom w poszukiwaniu tego co najbardziej ważne i istotne w ich życiu jest wielkim współczesnym zadaniem dla tych, którzy jej w tej wędrówce poprzez życie towarzyszą.

Ks. W. Kulbat