Ks. Waldemar Kulbat

Kościół a reinkarnacja

Reinkarnacja to przekonanie, że duch człowieka wciela się po śmierci powtórnie oraz że ten proces może się wielokrotnie powtarzać. Truizmem staje się pogląd, że wiara w reinkarnację staje się coraz powszechniejszym elementem współczesnej kultury. Prawie 1/4 mieszkańców Europy wierzy w reinkarnację. Ideę reinkarnacji popularyzuje ogromna liczba książek, artykułów, audycji i wykładów. Nawet niektórzy chrześcijanie ulegają idei reinkarnacji błędnie sądząc, że jest ona do pogodzenia z zasadami ich wiary. Rozpowszechnienie tych błędnych idei uzasadnia konieczność refleksji nad zagadnieniem wiary w reinkarnację, przyczynami jej popularności we współczesnym społeczeństwie. Wyjaśnieniu zagadnień związanych z wiarą w reinkarnację jest poświęcona niedawno wydana przez wydawnictwo "M" książka pt." Kościół a reinkarnacja". Jej autorami są: o. Dr Piotr Jordan Śliwiński OFMCap, z Krakowa, kard. Christoph Schoenborn OP z Wiednia, profesor teologii, oraz teolog bp Hans Ludvig Martensen z Kopenhagi.

O. Śliwiński w artykule pt. "Reinkarnacja pragmatyczna" z perspektywy antropologii i religioznawstwa analizuje reinkarnację jako element kultury świata zachodniego. Najpierw ukazuje źródła wiary w reinkarnację w cywilizacji zachodniej. Należy do nich m.in. hinduizm, buddyzm, starożytna Grecja, a w czasach nowożytnych kręgi spirytystyczne, okultystyczne oraz współcześnie New Age. Bardzo interesująco został przedstawiony rozwój idei reinkarnacji w nowych ruchach religijnych i psychoterapeutycznych a także uwarunkowania i współczesny kontekst reinkarnacji w ramach współczesnego społeczeństwa jako "społeczeństwa doznań", społeczeństwa konsumpcji. Ten nowy typ społeczeństwa charakteryzuje rozwój różnego rodzaju substytutów religii. Chrześcijanie zaangażowani w sprawę nowej ewangelizacji powinni zapoznać się zwłaszcza ze skutkami przyjęcia idei reinkarnacji przez chrześcijan. O. Śliwiński ukazuje jak wiara w reinkarnację okalecza człowieczeństwo poszczególnego człowieka niszcząc jego osobowość.

Teksty kard. Schoenborna i bpa Martensena zawierają teologiczną ocenę wiary w reinkarnację. W artykule "Reinkarnacja a wiara chrześcijańska" kard. Schoenborn konfrontuje ideę reinkarnacji z wiarą w zmartwychwstanie Chrystusa. Fundamentalna prawda o zmartwychwstaniu Chrystusa jest nie do pogodzenia z ideą kolejnych wcieleń człowieka w ramach reinkarnacji. Kardynał Schoenborn stara się odpowiedzieć na następujące pytania: Jakie stanowisko wobec reinkarnacji zajmował Kościół starożytny? Dlaczego Kościół odrzucał zawsze wiarę w wędrówkę dusz? Odpowiadając na te pytania Ks. Kardynał przedstawia stanowisko wielkich Ojców Kościoła: Orygenesa, św. Grzegorza z Nyssy, Ireneusza z Lyonu, którzy przeciwstawiali się błędom gnostyków. Bardzo interesujące są refleksje ks. Kardynała na temat współczesnych kłopotów z ideą reinkarnacji. Omawia m.in. publikacje, które przedstawiają rzekome empiryczne dowody reinkarnacji. Stwierdza stanowczo, że w chrześcijaństwie nie ma miejsca na reinkarnację, ponieważ życie w Chrystusie jest już celem ostatecznym. Czegóż można jeszcze szukać jeśli się Jego znalazło? To podstawowe doświadczenie chrześcijaństwa, które wyklucza reinkarnację.

Biskup Hans Ludvig Martensen rozważa ideę reinkarnacji w świetle wypowiedzi Pisma św. Demaskuje reinkarnację jako złudzenie, iluzję, fałszywą pociechę wobec prawdziwej nadziei jaką przynosi chrześcijańska wiara. To nic, zdają się mówić wyznawcy reinkarnacji, na miejsce unicestwionej osoby pojawią się inne formy istnienia i życia. A jednak tylko Bóg ma moc zachowania przy życiu tych, których umiłował.

Książkę wieńczy fragment z adhortacji "Tertio Millenio Adveniente" Jana Pawła II poświęcony zagadnieniu reinkarnacji. Mimo, iż reinkarnacja nie jest głównym tematem tego dokumentu, jednak w rozdziale II, numerze 9 znajdujemy ważną wypowiedź na ten temat. Jest tam mowa, iż Objawienie chrześcijańskie wyklucza reinkarnację i mówi o spełnieniu, do którego powołany jest człowiek w czasie jedynego życia ziemskiego. To doskonałe spełnienie człowiek znajduje w Bogu i tę prawdę objawia Chrystus - mówi Ojciec św.

Tą wartościową i bardzo potrzebną pozycją powinni się zainteresować studenci teologii, religioznawstwa, w ogóle humanistyki oraz wszyscy, którzy pragną poznać przyczyny popularności wiary w reinkarnację oraz uzasadnienie chrześcijańskiej nadziei i wiary.

Ks. W. Kulbat



/Piotr Jordan Śliwiński OFMCap, kard. Christoph Schoenborn OP, bp Hans Ludvig Martensen, Kościół a reinkarnacja, wyd. "M" Kraków 2002./.