Krótka ilustracja ciekawostek zasobu


Plan Wierzbna - Aleksandrowa Łódzkiego sporządzony w 1818 r. przez kolonistę Bernarda Schuttenbacha dla właściciela dóbr ziemskich - Rafała Bratoszewskiego.

Rękodzieło - Adres dziękczynny przekazany Jego Ekscelencji Arcybiskupowi Metropolicie Łódzkiemu Władysławowi Ziółkowi przez Szkołę Podstawową w Komornikach, której Metropolita był wychowankiem.

Najstarsze wiadomości o Łasku pochodzą z 1356 r., a nazwa Łasko (Łask) pojawiła się dziesięć lat później.
Parafia św. Anny, potem Niepokalanego Poczęcia NMP została erygowana 17 maja 1366 r. Obecny kościół Nawiedzenia NMP i św. Michała Archanioła murowany w stylu gotyckim, został wybudowany w latach 1517-1523 z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana Łaskiego. 2 marca 1525 r. została ustanowiona Kapituła Łaska, a kościół został podniesiony do godności kolegiaty. Kapituła została zniesiona przez władze carskie w 1819 r. Arcybiskup Łódzki Władysław Ziółek dekretem 25 maja 2005 r. erygował Kapitułę Kolegiacką w Łasku.
Księgi metrykalne tej parafii przetrwały w dobrym stanie do dziś.
Najstarsza zachowała się z 1590 r.
Księga ochrzczonych Parafii Kolegiackiej w Łasku. (1590-1638), sygn.170.

Księga ochrzczonych Parafii Kolegiackiej w Łasku z lat 1590-1638 r.
Jest to jedna z najstarszych ksiąg (obok ksiąg z Tuszyna, Parzna i Czarnocina) zachowana w Archiwum Archidiecezjalnym w Łodzi.

Okolicznościowe wydawnictwo w Aktach parafii św. Kazimierza w Łodzi (1918-1945). sygn.105

Indeks nazwisk z księgi małżeństw zawartych w Łodzi w 1911 r. w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Dziesięcina to podatek pobierany przeważnie w naturze od poddanych obejmujący 10 % ich dochodu i przeznaczony na potrzeby świeckie i kościelne, zwłaszcza na utrzymanie duchowieństwa. Znana już w Starożytności (Egipt, Grecja, Rzym) była świadczona w naturze na utrzymanie kapłanów. Przekazywana także władcom świeckim, panującym, dlatego wyróżniano podział: dziesięcin na świecką i dziesięcinę kościelną. W Polsce dziesięcina istnieje od początku chrześcijaństwa. Początkowo płacili ją książęta, a od poł. XII wieku wszyscy posiadacze dóbr ziemskich. Statuty Sieradzkiego Synodu Prowincjonalnego z 1136 r. świadczą o powszechności dziesięciny w Polsce. W czasach zaborów był to ważny środek na utrzymanie kościoła, zarówno instytucji jak i budynków sakralnych.
Akta Dekanatu Łódzkiego. [Wykazy dziesięcin poszczególnych miejscowości na rzecz kościoła w Mileszkach] (1826), sygn. 84.

Pieczęć urzędowa parafii Mileszki (1832)

Akta Dekanatu Łódzkiego 1810-1920.
[Sprawy dotyczące kościoła w Mileszkach, opis stanu probostwa w 1860 r., umowa dzierżawna między księdzem a mieszkańcami Mileszek, spisy osób składających ofiary na zmianę granic cmentarza, wykazy dziesięcin oraz dochody i rozchody]
(1860-1912)
sygn. 85

Strona tytułowa księgi chrztów z roku 1708. Proboszczem zgierskim był wtedy ksiądz Franciszek Ruglewicz, kanonik łęczycki i uniejowski, proboszcz także w Grzegorzewie. W Zgierzu zastępował go wikary ks. Michał Brzeziński.

Prawa miejskie otrzymał Zgierz prawdopodobnie w roku 1288. Do dziś w Zgierzu występują nazwiska mieszczan, którzy już w XVI wieku pełnili jakieś funkcje w radzie lub ławie. Jedno z takich nazwisk to Łodwig. Już w 1600 r. burmistrzem był Maciej Łodwig. Dziś w Polsce żyje ok. 30. osób z tym nazwiskiem. 90% mieszka w Zgierzu. Zastępcą prezydenta Zgierza jest p. Stanisław Łodwig. Proboszczem parafii Najświętszego Serca Jezusowego i dziekanem retkińskim jest ks. Roman Łodwig, też zgierzanin. A oto akt chrztu z 1725 r. Rodzicami ochrzczonej 25 lipca Małgorzaty byli Jerzy Łodwig i Zofia Zuckowna. Chrztu udzielał ks. Walenty Rucienski wikary zgierski i proboszcz kościółka szpitalnego.

Akt chrztu z 1712 roku. Same zagadki. Nakielnica była wsią leżącą blisko Zgierza, ale wtedy należała do parafii w Bełdowie. Zdarzało się, że ksiądz 'parafialny' wyjeżdżał lub chorował i wtedy czynności np. chrztu dokonywano w sąsiednich parafiach. To jeszcze zrozumiałe. Chrzest dotyczył osoby niewierzącej, prawdopodobnie dorosłej. Jej pierwotnym wyznaniem był judaizm. Na chrzcie otrzymała imiona Teresa Anna. Rodzicami chrzestnymi byli: ks. biskup sufragan chełmski Jan z Dłużewa Dłużewski i Konstancja Srokowska, kasztelanowa konarska. I tu jest zagadka. Kim musiała być nowo ochrzczona Teresa Anna skoro jej rodzicami chrzestnymi były tak dostojne osoby? Pamiętajmy, że był to początek XVIII w.

Na terenie parafii zgierskiej nie ma już wsi Zegrzany i dworu starościńskiego w niej położonego. Był on pierwotnie dworem starosty łęczyckiego a od 1655 r siedzibą właścicieli starostwa niegrodowego zgierskiego - dzierżawy zgierskiej.
W 1776 r. 'starostą' zgierskim był Franciszek Cielecki, któremu 26 lipca urodził się syn Władysław Paweł. Matką była Teodozja z Mączyńskich. Chrzestnymi byli kaliszanie (i to ważni) Anna i Maksymilian Stanisławscy.

Księga urodzonych parafii św. Katarzyny w Zgierzu z lat 1862-1868. nr akt 252-254. (1867)


Licznik: 181824